گرگان شهری در جانب شرقی شمال ایران و مرکز استان گلستان و شهرستان گرگان است. گرگان کنونی تا سال ۱۳۱۶ «اَستَرآباد» یا «اِستارباد» نام داشت.گرگان قدیمی که به عربی جرجان خوانده می‌شد شهری آباد و مهم بود که در نزدیکی گنبد کاووس امروزی قرار داشته و اینک ویرانه‌های آن در حوالی امام‌زاده یحیی بن زید قرار دارد. نام فعلی گرگان که جایگزین نام کهنش، استرآباد شده، در واقع، برگرفته از (جرجان) و گرگان قدیم از شهریور ۱۳۱۶ برای این شهر استفاده شد.
شهر گرگان و منطقه پیرامونش که از نیمه سال ۱۳۷۶ خورشیدی به صورت رسمی به استان گلستان موسوم شده، از یکم دی ماه ۱۳۱۱ خورشیدی تاکنون به نام «گرگان و دشت» شهرت داشته‌است.
استرآباد و گرگان دو شهر کاملاً مجزا بوده‌اند.شهر استرآباد بر جای گرگان امروزی و میان دو شهر جرجان و ساری قرار داشت.یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان می‌نویسد: استرآباد شهر بزرگ مشهوریست از اعمال طبرستان در میانه ساری و گرگان از اقلیم پنجم.
ابوالفدا متوفی در سال ۷۳۲ قمری دربارهٔ استرآباد می‌نویسد: استرآباد میان ساری و جرجان است، تاریخی دربارهٔ آن نوشته‌اند، ابونعیم عبدالملک استرآبادی از سرشناسان آنجاست.
- ناهارخوران
جنگل ناهارخوران با مساحت ۳۰۰ هکتار در جنوب و فاصله ۱۰ کیلومتری از مرکز شهر گرگان قرار دارد. سرسبزی، هوای مطبوع و وجود امکانات رفاهی این منطقه باعث شده گردشگران بسیاری به آن جذب شوند. این جنگل ۴۰ میلیون سال قدمت دارد و جزو جنگل‌های هیرکانی است. ناهارخوران اقلیمی معتدل و نیمه‌مرطوب دارد. طبق دانشنامه گلستان منطقه جنگلی ناهارخوران با شیبی تند شروع می‌شود و پس از گذر کوتاهی از مسیر، یکنواخت می‌شود و تا پایان، ادامه می‌یابد.
پارک جنگلی النگدره با مساحت ۱۸۵ هکتار در مسیر جاده ناهارخوران در ۵ کیلومتری جنوب غربی شهر واقع شده‌است. وجود امکانات رفاهی، تنوع پوشش گیاهی و هوای خنک‌تر این پارک نسبت به شهر سبب شده که پارک جنگلی شاخص شمال و یکی از ۷ منطقه نمونه گردشگری کشور محسوب شود.
- تپه هزارپیچ
تپه هزارپیچ یا هزارچم یکی از قدیمی‌ترین مکان‌های تفریحی گرگان با مساحت ۳۰۰ تا ۲۵۰ هکتار است. این تپه قبلاً جنگل بوده و در آن سرو بومی می‌روییده‌است؛ اما درختان آن در حال حاضر قطع شده و درختان جدیدی در آن کاشته شده‌اند. تپه هزارپیچ دارای سایت ورزشی است که از آن برای ورزش‌های سبک مانند چتربازی و پاراگلایدر استفاده می‌شود. این تپه بر منظره شهر گرگان اشراف دارد و آن را بام گرگان نیز می‌نامند. سوگله یا سروگله نام‌های قدیمی آن بوده‌اند.
- تپه قلعه خندان
تپه قلعه خندان یکی از آثار بجا مانده از زمان ساسانیان است. این تپه در محدوده شهری و شمال غربی گرگان واقع شده و در سال ۱۳۶۴ ثبت ملی شده‌است. نقل است که یک بار یا چهار بار شتر گنج در قلعه‌خندان وجود دارد و این قلعه به دیوار بزرگ گرگان راه دارد. در پی کاوش‌ها در این تپه ساختار آجری و تکه سفالی با قدمت ۵۰۰ سال کشف شده‌است. قرار بود نخستین سایت موزه تخصصی زمین‌شناسی کشور در تپه قلعه خندان راه‌اندازی شود که به سرانجام نرسید.